دانشگاه تعامل را در جامعه توسعه دهد / مسئولان نگذارند مسائل روی هم انباشته شود

دکتر محمدرضا پورمحمدی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا با اشاره به وظایف دانشگاه و محیط‌های ‌علمی در قبال پیگیری مطالبات مردم و حل مسائل در دانشگاه، توضیح داد: یکی از مسئولیت‌های دانشگاه ارتقای فرهنگ اجتماعی و توسعه مناسبات اجتماعی است. دانشگاه پیشتاز روشنگری دینی، اجتماعی و سیاسی و در نقد و نظر، محل تضارب آراء بوده است.

وی ادامه داد: طبیعتا تربیت نیروی انسانی متخصص و ترویج فرهنگ اجتماعی همواره در دانشگاه اتفاق افتاده است. اگر بخواهیم نگاهی به گذشته داشته باشیم، دانشگاه‌ها بخش اعظم این مسئولیت را بر عهده داشته و خیلی بیشتر از نهادهای اجتماعی از قبیل انجئوها و نهادهای دولتی، تاثیرگذار بوده‌اند. بخش عمده این اتفاق هم به این خاطر است که رسالت دانشگاه دانایی و ترویج مباحث فرهنگی و امثالهم است.

رئیس دانشگاه تبریز خاطرنشان کرد: بنابراین اگر به گذشته دانشگاه در طول تاریخ جمهوری اسلامی ایران نگاه کنیم، خواهیم دید که دانشگاه‌ها نقش ارزند‌ه‌ای در این رابطه داشته‌اند. اما در شرایط کنونی به نظر می‌رسد باید بیشتر درخصوص نحوه تعاملات اجتماعی، نحوه نقد و نظر و چگونگی بیان دیدگاه‌ها و اعتراضات کار کنیم.

دانشگاه تعامل را در جامعه توسعه دهد

پورمحمدی اضافه کرد: آنچه در روزهای گذشته شاهد آن بودیم حاکی از آن است که چند نقیضه عمده وجود دارد، اول اینکه بستر مناسب برای اعتراضات معقول و منطقی آماده نیست و دوم اینکه درخصوص بحث حقوق و تکالیف دچار سردگمی هستیم. ما هماهنطور که حق و حقوقی داریم، در مقابل آن تکالیفی هم داریم، در مقابل جامعه، اطرافیان و دیگران و ... تکالیفی بر دوش ما است. در اینجا هم یک کاستی وجود دارد در واقع اگر زمانی حقی هم داشتیم، کیفیت طرح و پیگیری آن نباید با تضییع حق دیگران همراه باشد. شاید عده‌ای اعتراضات‌شان به حق بود ولی طرح موضوع باعث شد تا سلامت و امنیت جامعه به خاطر بیافتد و عده‌ای از آن سوءاستفاده کنند.

وی تاکید کرد: در عصر کنونی یکی از شاخص‌های مدنیت میزان آشنایی مردم یک جامعه به حقوق و تکالیف‌شان است، بنابراین باید هم بستر برای طرح اعتراضات و نقد و نظرها آماده شود و هم اینکه دانشگاه و مجامعی که عهده‌دار توسعه علمی و فرهنگی هستند باید تلاش کنند تا این گفتمان و دیالوگ نحوه برقرار کردن ارتباط و چگونگی طرح مساله را ارتقا ببخشند تا مردم هم بستر قانونی و فضای مناسب داشته باشند. نحوه طرح مساله 50 ردصد حل آن است. در کرسی‌های آزاداندیشی، جلسات نقد و نظر و ... باید آموزش دهیم که چگونه می‌شود به جای صامت بودن نقاد باشیم اما در موضع نقادی مخرب نباشیم. در این زمینه دانشگاه‌ها می‌توانند کارهای زیادی انجام دهند و باید دامنه کار را از نقدهای دانشگاه فراتر برده و در جامعه بحث تعامل را توسعه دهیم.

مسئولان مسائل را از این گوش نشنوند و از آن یکی در کنند!

رئیس دانشگاه تبریز ادامه داد: طرح مساله الزاما دعوا کردن نیست، طرح دیدگاه‌ها الزاما ایجاد درگیری و اغتشاش نیست. باید جامعه، متولیان و مسئولان را آگاه کنیم که پیامبر ما پیامبر بشیر و نذیر بود. مسئولان وقتی مسائل را شنیدند اینگونه نباشد که از این گوش شنیده از آن یکی در کنند، مسئولان باید چاره‌جویی کنند و نگذارند مسائل روی هم انباشته شود تا از رهگذر همین طرح و بررسی مسائل، جامعه ما کمتر با چالش‌ها و مشکلات جدی مواجهه شود.

پورمحمدی در پاسخ به این سوال که با توجه به میزان استقلالی که دانشگاه ایرانی دارد آیا دانشگاه هم برای خود و برای اینکه بتواند این رسالت را به خوبی دنبال کند، بسترهای لازم را در اختیار دارد یا خیر؟ گفت: شاید برخی از اوقات من بیشتر از رسانه طرفدار آزادی دانشگاه و آزادی عمل بیشتر آن باشم، اما در چارچوب مسئولیت‌ها و اختیاراتی که داریم باید تلاش کنیم تا به اندازه همان ظرفیت کار کنیم، به این معنا که در چارچوب اختیاراتی که به ما داده شده به آن میزان فعالیت کنیم و آن زمان اختیارات بیشتری بخواهیم. هرچند ممکن است نقیصه‌های این چنینی وجود داشته باشد اما در رابطه با طرح کلان مسائل به نظر من فعلا مشکل جدی نداریم.

استاد و دانشجو محافظه‌کار شده‌اند

وی درباره کرسی‌های آزاداندیشی در محافل علمی و اینکه چرا تاکنون آنگونه که باید و شاید از این بستر استفاده نشده است، اظهار داشت: یک بخش این مشکلات به جامعه برمی‌گردد که محافظه‌کار شده است و به تبع آن استاد و دانشجو هم محافظه‌کار شده‌اند. بخش دیگر برمی‌گردد به اینکه بعضی اوقات این محافظه‌کار شدن‌ها و احتیاط‌کردن‌ها باعث شده اگر در گذشته گامی برداشته شده و تبعاتی داشته، الان بگویند سری که درد نمی‌کند دستمال نمی‌بندند، اما مقام معظم رهبری صراحتا تاکید می‌کنند و وقتی اینگونه تاکید می‌کنند قاعدتا نباید کسی نگران باشد، اما جامعه دانشگاهی ما مقداری محتاط شده است.

برگزاری سالیانه 300 کرسی آزاداندیشی در دانشگاه تبریز

رئیس دانشگاه تبریز افزود: من فکر می‌کنم هیچوقت شرایط این چنینی که در واقع اراده‌ای در مدیریت کلان کشور برای اینکه این اتفاق بیفتد وجود نداشته است، الان که هست باید از این فضا استفاده کنیم. ما در دانشگاه تبریز هر سال حدود 300 کرسی آزاداندیشی برگزار می‌کنیم و حمایت‌های خیلی خوبی هم از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام می‌گیرد.

پورمحمدی گفت: حقیقت امر این است که در کرسی‌هایی که برگزار شده است مسائل بسیار جدی هم داشته‌ایم ولی هیچوقت مشکلی هم پیش نیامده است. می‌خواهم بگویم فضای سیاسی دانشگاه‌ها الان مثل 10 سال قبل نیست اکنون شرایط آرام‌تر است. اگر کاملا فضا آنطوری که می‌خواهیم نیست، برمی‌گردد به اینکه ما باید دیالوگ را یاد بگیریم. دانشگاه محل تضارب آراء است ولی برای طرح همین نظرات هم گاهی اوقات فکر می‌کنیم که ما هم آن آمادگی لازم را نداریم که بگوییم مردم شما هم بیایید نظرات‌تان را بگویید، ولی به باورها و اصول مورد قبول جامعه مجاز نیستید تعرض کنید. همه اینها باید به مرور زمان یاد گرفته شود.